Το 35% του εισοδήματος «φεύγει» για το σπίτι – 43% σε ληξιπρόθεσμα, 19% χωρίς επαρκή θέρμανση

Η Ελλάδα «πνίγεται» σε μια από τις βαθύτερες στεγαστικές κρίσεις της ΕΕ, με το βάρος του σπιτιού να ξεπερνά κατά πολύ τις αντοχές του οικογενειακού προϋπολογισμού. Η διαδραστική έκθεση της Eurostat «Housing in Europe – 2025 edition» «καρφώνει» τη χώρα στην κορυφή των αρνητικών δεικτών, σκιαγραφώντας ένα εκρηκτικό μείγμα: πανάκριβη στέγαση σε σχέση με το εισόδημα, ενεργειακή ανασφάλεια και χρέη που «τρέχουν» ανεξέλεγκτα.
Η φετινή έκδοση δεν καταγράφει απλώς τετραγωνικά και τιμές. Αποτυπώνει τον τρόπο που ζουν οι Ευρωπαίοι – από τον τύπο κατοικίας, την ιδιοκατοίκηση και το αποτύπωμα της ενέργειας, έως έναν νέο δείκτη που  καταγράφει τα δεδομένα της εποχής : πόσοι αισθάνονται πως δέχθηκαν διάκριση στην αναζήτηση σπιτιού.

Μοναδική «καθαρή» εξαίρεση στα ενοίκια

Στο ευρωπαϊκό κάδρο 2010–2024, οι τιμές ακινήτων  αυξήθηκαν 53% και τα ενοίκια 25%. Κι όμως, υπάρχει ένα παράδοξο: η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα όπου τα ενοίκια έπεσαν συνολικά 16% μέσα σε 14 χρόνια. Ένα εύρημα που ξαφνιάζει, αλλά δεν αλλάζει την ουσία. Γιατί; Διότι εδώ, ακόμα και το «φθηνότερο» σε όρους ΕΕ σπίτι, αποδεικνύεται πολυτέλεια για ελληνικούς μισθούς.

Στεγαστική δαπάνη: το 1/3 του εισοδήματος «φεύγει» στο σπίτι

Ο μέσος όρος της ΕΕ δείχνει 19% του διαθέσιμου εισοδήματος για στέγαση. Στην Ελλάδα, ο δείκτης εκτοξεύεται στο 35,5% – με χαώδη απόσταση από:

• Δανία (26%),
• Σουηδία & Γερμανία (25%),
• και Κύπρο (11%) στην «άλλη άκρη» της κλίμακας.

Υπερεπιβάρυνση και χρέη που «γράφουν κόκκινο»

Η στεγαστική υπερεπιβάρυνση (κόστος >40% εισοδήματος) «χτυπά» το 29% στις πόλεις και 28% στην ύπαιθρο – τα υψηλότερα στην ΕΕ. Την ίδια ώρα, 43% των πολιτών ζουν σε νοικοκυριά με ληξιπρόθεσμες οφειλές σε δάνεια, ενοίκια ή κοινής ωφέλειας, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι μόλις 9%.  Και αν στην ΕΕ τα χρέη υποχώρησαν, στην Ελλάδα κινήθηκαν αντίστροφα: από 31% το 2010 στο 43% το 2024. Η κρίση δεν έφυγε ποτέ από τα πορτοφόλια – απλώς «μετακόμισε» στους απλήρωτους λογαριασμούς. 

Ενεργειακή φτώχεια: διπλάσια από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο

Στην ΕΕ, 9% δηλώνει αδυναμία επαρκούς θέρμανσης. Στην Ελλάδα, 19% δεν μπορεί να κρατήσει ζεστό το σπίτι του, αναδεικνύοντας το γηρασμένο κτιριακό απόθεμα και τους «βαρείς» χειμώνες που για πολλούς, μένουν χωρίς θέρμανση.

Τα «φώτα» και οι σκιές του ελληνικού μοντέλου

Παρά τη σκληρή πραγματικότητα, η Ελλάδα δεν είναι μόνο αρνητικά νούμερα.
Τα θετικά:

• 69,4% ιδιοκατοίκηση, οριακά πάνω από το 68% της ΕΕ – ένα κοινωνικό «δίχτυ» που κρατά ακόμα.
• Μόλις 13% under-occupied κατοικίες, ένδειξη ότι οι Έλληνες ζουν «στριμωγμένοι» και δεν δεσμεύουν άσκοπα μεγάλα σπίτια.
• Αύξηση κόστους κατασκευών μόλις 6% (2010–2024), όταν η ΕΕ «έγραψε» 56% – μια «στασιμότητα» που κρύβει ευκαιρίες, ειδικά σε ανακαινίσεις και στοχευμένες επενδύσεις.

 Η μεγάλη αντίφαση

Έχουμε «το σπίτι στα χαρτιά», δεν έχουμε «το σπίτι στην πράξη». Γιατί το πρόβλημα δεν είναι η τιμή του ακινήτου – είναι το χάσμα κόστους ζωής και εισοδήματος. Ένα χάσμα που μετατρέπει το σπίτι σε παράγοντα άγχους, διχασμών και ανισοτήτων.

Το συμπέρασμα: από καταφύγιο… πηγή άγχους

Η Housing in Europe 2025 βάζει τον δάχτυλο στην ανοιχτή πληγή: η Ελλάδα δεν έχει απλώς πρόβλημα στέγης. Έχει πρόβλημα στεγαστικού βάρους. Ένα βάρος που «τσακίζει» μισθούς, αυξάνει τη φτώχεια και διαβρώνει την ποιότητα ζωής, είτε μιλάμε για ενοικιαστές είτε για ιδιοκτήτες που δεν «βγαίνουν» με τις δόσεις.
Και το ερώτημα που μένει μετέωρο: Πώς το σπίτι θα πάψει να είναι ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος και θα ξαναγίνει ασπίδα ασφάλειας;
Γιατί σε μια χώρα που «όλοι κάτι χρωστάμε» για να έχουμε 4 τοίχους, το στοίχημα δεν είναι απλώς οικονομικό. Είναι βαθιά κοινωνικό και ανθρώπινο.